معرفی انواع ارتودنسی31 مرداد 1402

ارتودنسی شاخه‌ای تخصصی از دندانپزشکی است که بر تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری‌های دندانی، به‌ویژه در تراز کردن دندان‌ها و اصلاح بایت تمرکز دارد. در طول سال ها، پیشرفت های زیادی در زمینه ارتودنسی صورت گرفته است که منجر به توسعه انواع روش ها در این حوزه شده است. در این مقاله، برخی از رایج ترین انواع ارتودنسی را که امروزه در دسترس است بررسی و مورد بحث قرار خواهیم داد.

ارتودنسی دندان چند نوع است؟

با استفاده از روش‌های مختلف درمان ارتودنسی، دندانپزشکان و ارتودنتیست ها می‌توانند مشکلات بایت را اصلاح کنند، زیبایی دندان را بهبود بخشند و سلامت کلی دهان را ارتقا دهند. در این قسمت از مقاله به بررسی انواع مختلف درمان های ارتودنسی می پردازیم.

• ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت که به نام بریس های معمولی نیز شناخته می شود، یک روش درمانی دندانی است که شامل استفاده از براکت ها، سیم ها و نوارهایی است که روی دندان ها ثابت می شوند. این تکنیک به طور گسترده ای برای اصلاح مشکلات مختلف ارتودنسی مانند دندان های کج یا شلوغ، مال اکلوژن و مشکلات بایت استفاده می شود.

روش ارتودنسی ثابت معمولاً با معاینه کامل وضعیت دهان بیمار از جمله اشعه ایکس، قالب های دندانی و عکس شروع می شود. این مرحله اولیه به متخصص ارتودنسی کمک می کند تا یک برنامه درمانی سفارشی برای رسیدگی به مسائل خاص دندانی ایجاد کند. پس از تعیین برنامه درمانی، متخصص ارتودنسی اقدام به اعمال بریس ها می کند.

این فرآیند شامل قرار دادن براکت ها بر روی سطح جلویی دندان ها با استفاده از چسب دندان است. براکت ها به عنوان لنگر برای نگه داشتن سیم ها در جای خود عمل می کنند، که سپس با نوارهای الاستیک یا لیگاتورهای کوچک محکم می شوند.

با گذشت زمان، سیم‌ها فشار ملایمی بر روی دندان‌ها وارد می‌کنند و به تدریج آن‌ها را به موقعیت دلخواه خود می‌رسانند. مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی برای تنظیم و سفت کردن سیم ها برای اطمینان از پیشرفت و دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است.

در برخی موارد، وسایل اضافی مانند نوار لاستیکی یا هدگیر ممکن است برای اصلاح مشکلات دندانی خاص استفاده شود. مدت زمان درمان ارتودنسی ثابت بسته به شدت مشکلات دندانی متفاوت است. با این حال، معمولا چند ماه تا چند سال طول می کشد. رعایت اصول بهداشت دهان و دندان، مانند مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن، برای جلوگیری از پوسیدگی دندان یا مشکلات لثه در طول دوره درمان بسیار مهم است.

• ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک که به عنوان تراز کننده های شفاف یا بریس های نامرئی نیز شناخته می شود، به مجموعه ای از وسایل متحرک دندانپزشکی سفارشی اطلاق می شود که به تدریج دندان ها را در موقعیت دلخواه خود قرار می دهند. برخلاف بریس‌های سنتی که از براکت‌ها و سیم‌های فلزی استفاده می‌کنند، ارتودنسی متحرک شامل استفاده از مجموعه‌ای از الاینرهای شفاف و تقریبا نامرئی است.

این الاینرها از یک ماده ترموپلاستیک صاف و بادوام ساخته شده اند که استفاده آن شفاف و راحت است. هر تراز کننده برای یک دوره خاص، معمولاً حدود دو هفته، قبل از جایگزینی با بعدی در سری استفاده می شود. با گذشت زمان، این فرآیند به تدریج دندان ها را به سمت تراز صحیحی که توسط متخصص ارتودنسی تعیین می شود، حرکت می دهد.

یکی از مزایای اصلی ارتودنسی متحرک جذابیت زیبایی آن است. بر خلاف بریس های سنتی که اغلب حجیم و قابل توجه هستند، ترازهای شفاف در هنگام پوشیدن عملاً نامرئی هستند. این امر به ویژه برای افرادی که ممکن است نسبت به ظاهر خود حساسیت داشته باشند مفید است.

علاوه بر این، ارتودنسی متحرک انعطاف پذیری و راحتی بیشتری را در مقایسه با بریس های سنتی ارائه می دهد. الاینرها را می توان به راحتی برای خوردن، آشامیدن و مسواک زدن جدا کرد و به بیماران این امکان را می دهد که بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنند و از غذاهای مورد علاقه خود بدون محدودیت لذت ببرند.

همچنین نیاز به مراجعه مکرر به متخصص ارتودنسی برای تنظیم یا سفت کردن سیم ها را از بین می برد و آن را به گزینه ای راحت تر برای افرادی با برنامه کاری شلوغ تبدیل می کند. شایان ذکر است که ارتودنسی متحرک ممکن است برای همه مناسب نباشد. برای موارد خفیف تا متوسط ارتودنسی، مانند شلوغی جزئی یا مشکلات فاصله، بهتر است. مال اکلوژن های شدید یا مشکلات پیچیده بایت ممکن است به بریس های سنتی یا سایر درمان های ارتودنسی پیشرفته نیاز داشته باشند.

• ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی لینگوال شاخه‌ای تخصصی از درمان ارتودنسی است که شامل استفاده از بریس‌هایی است که روی سطح داخلی دندان‌ها قرار می‌گیرند و آن ها را عملاً از بیرون نامرئی می‌کند. برخلاف بریس‌های سنتی که روی سطح خارجی دندان‌ها ثابت می‌شوند، بریس‌های لینگوال یک جایگزین محتاطانه برای بیمارانی است که به دنبال درمان ارتودنسی هستند بدون اینکه زیبایی لبخندشان به خطر بیفتد.

فرآیند ارتودنسی لینگوال با ارزیابی دقیق وضعیت دندانی بیمار آغاز می شود. با استفاده از تصویربرداری سه بعدی و نرم افزار طراحی به کمک کامپیوتر، براکت ها و سیم های سفارشی ساخته می شوند تا متناسب با شکل و خطوط منحصر به فرد دندان های بیمار باشند. این وسایل سفارشی سپس به سطح پشتی دندان ها چسبانده می شوند و از تناسب دقیق و راحت اطمینان حاصل می کنند.

یکی از مزایای کلیدی ارتودنسی لینگوال توانایی آن در اصلاح موثر طیف وسیعی از مشکلات دندانی از جمله دندان های کج، شلوغی بیش از حد، اوربایت، آندربایت و کراس بایت است. بریس های لینگوال با اعمال نیروهای ملایم و کنترل شده بر روی دندان ها به تدریج آن ها را به موقعیت دلخواه خود تغییر می دهند و در نتیجه لبخندی صاف تر و هماهنگ تر ایجاد می کنند.

علاوه بر این، ارتودنسی لینگوال مزیت قابل توجهی از نظر بهداشت دهان و دندان دارد. از آنجایی که براکت‌ها و سیم‌ها در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند، بیماران حفظ عادات بهداشتی دهان و دندان را بدون مانعی برای بریس‌های قابل مشاهده در سطح جلوی دندان آسان ‌تر می‌کنند. این امر خطر تشکیل پلاک و بیماری لثه را کاهش می دهد و به سلامت کلی دندان در طول فرآیند درمان کمک می کند.

• ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون یک سیستم پیشرفته است که هدف آن اصلاح ناهنجاری ها و ناهماهنگی های دندان ها و فک است. درمان‌های ارتودنسی سنتی، مانند بریس‌های فلزی، اغلب شامل سیم‌های محکم، تنظیمات مکرر و کشیدن دندان‌های سالم برای ایجاد فضا هستند.

با این حال، ارتودنسی دیمون از براکت ‌های خود بست و نیروهای ملایم برای تراز کردن دندان‌ها استفاده می‌کند و در نتیجه تجربه درمانی راحت‌تر و کارآمدتری را به همراه دارد. برخلاف بریس‌های سنتی، بریس‌های دیمون نیازی به استفاده از اتصالات الاستیک یا فلزی برای ثابت نگه داشتن سیم‌ها ندارند. در عوض، آن ها دارای یک مکانیسم کشویی منحصر به فرد هستند که به سیم کمانی اجازه می دهد آزادانه حرکت کند.

این سیستم خود بست به کاهش اصطکاک کمک می کند، بنابراین ناراحتی را به حداقل می رساند و نیاز به تنظیمات منظم را کاهش می دهد. علاوه بر این، سیستم دیمون امکان افزایش آزادی حرکت را فراهم می‌کند و به دندان‌ها اجازه می‌دهد تا به‌طور طبیعی و کارآمد تر هم تراز شوند.

یکی دیگر از مزایای قابل توجه ارتودنسی دیمون توانایی آن در رفع مشکلات شلوغی و فاصله با حداقل نیاز به کشیدن دندان است. ارتودنسی دیمون با استفاده از برنامه های درمانی سفارشی و فناوری پیشرفته، دستیابی به نتایج مطلوب را بدون برداشتن دندان های سالم ممکن کرده است.

طراحی منحصر به فرد و نیروهای ملایم این سیستم باعث رشد و توسعه طبیعی می شود و به ایجاد لبخندهای زیبا و در عین حال حفظ یکپارچگی دندان کمک می کند. بیمارانی که تحت ارتودنسی دیمون قرار می گیرند، اغلب در مقایسه با روش های سنتی کاهش زمان درمان را تجربه می کنند.

این سیستم از سیم‌ هایی با فناوری پیشرفته استفاده می‌کند که نیروهای نوری مداوم را اعمال می‌کنند و حرکت سریع‌تر دندان را تسهیل می ‌کنند. در برخی موارد، متوسط زمان درمان با بریس‌های دیمون می‌تواند تا شش ماه کوتاه‌تر از بریس‌های سنتی باشد. این نه تنها باعث صرفه جویی در وقت بیماران می شود، بلکه دفعات ملاقات را نیز کاهش می دهد و آن را به گزینه درمانی راحت تری برای افرادی که برنامه کاری شلوغ دارند تبدیل می کند.

• ارتودنسی سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی که به نام بریس های شفاف نیز شناخته می شود، نوعی درمان ارتودنسی است که از براکت ها و سیم های شفاف یا همرنگ دندان برای صاف کردن دندان ها استفاده می کند. برخلاف بریس‌های فلزی سنتی، بریس‌های سرامیکی به‌طور طبیعی با دندان‌ها ترکیب می‌شوند و کمتر به چشم می‌آیند.

این جنبه به ویژه برای بزرگسالان یا افرادی که ممکن است در مورد پوشیدن بریس های فلزی حساس باشند مفید است. براکت های مورد استفاده در ارتودنسی سرامیکی را می توان از مواد مختلفی مانند پرسلن یا کامپوزیت ساخت. آن ها با دقت به سطح جلویی دندان ها چسبانده می شوند و با سیم هایی به هم متصل می شوند که فشار ملایمی وارد می کنند تا به تدریج دندان ها را به موقعیت مورد نظر منتقل کنند. سیم ها همچنین می توانند به رنگ دندان برای احتیاط بیشتر باشند.

یکی از مزایای اولیه ارتودنسی سرامیکی جذابیت زیبایی آن است. ظاهر محتاطانه براکت ها و سیم ها به بیماران این امکان را می دهد تا دندان های خود را بدون جلب توجه به درمان ارتودنسی خود صاف کنند. علاوه بر این، بریس‌های سرامیکی کارایی مشابه بریس‌های فلزی سنتی در اصلاح مسائل مختلف ارتودنسی مانند نامرتبی دندان‌ها، شلوغی بیش از حد، شکاف‌ها و مشکلات بایت دارند.

آن ها را می توان هم در نوجوانان و هم در بزرگسالان استفاده کرد. حفظ بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی بسیار مهم است و بریس های سرامیکی این امر را تسهیل می کنند. از آنجایی که براکت‌ها و سیم‌ها سازگاری بالایی دارند، کمتر احتمال دارد پلاک یا لکه را جذب کنند و در نتیجه روند تمیز کردن با پیچیدگی کمتری انجام می‌شود. با این حال، بیماران همچنان باید توصیه های ارتودنتیست خود را برای مراقبت مناسب از دهان، از جمله مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و معاینات دندانپزشکی دنبال کنند.

مراقبت های دندانی پس از انواع ارتودنسی

بسیاری از افراد اغلب مراقبت های مهم پس از ارتودنسی مورد نیاز برای حفظ نتایج به دست آمده از طریق بریس ها یا سایر دستگاه های ارتودنسی را نادیده می گیرند. در این قسمت، اهمیت مراقبت های دندانی پس از انجام انواع ارتودنسی و اقدامات لازم برای حفظ لبخندی زیبا را بررسی خواهیم کرد.

1. قرار ملاقات های بعدی

پس از اتمام درمان ارتودنسی، قرار ملاقات های منظم با متخصص ارتودنسی بسیار مهم است. این قرار ملاقات ها به متخصص ارتودنسی اجازه می دهد تا پیشرفت شما را زیر نظر داشته باشد، تنظیمات لازم را انجام دهد و اطمینان حاصل کند که دندان های شما در موقعیت های اصلاح شده خود باقی می مانند. مهم است که این قرار ملاقات ها را نادیده نگیرید، زیرا آن ها نقش مهمی در حفظ اثربخشی طولانی مدت درمان شما دارند.

2. نگهدارنده ها

یکی از جنبه های کلیدی مراقبت های پس از ارتودنسی استفاده مداوم از نگهدارنده ها است. نگه‌دارنده‌ها دستگاه‌های سفارشی‌ سازی هستند که برای نگه داشتن دندان‌ها در موقعیت‌های جدیدشان در حالی که استخوان‌ها و بافت‌های اطراف تنظیم می‌شوند، طراحی شده‌اند.

ارتودنتیست شما یا درکودکان دندانپزشکی اطفال دستورالعمل های خاصی را در مورد مدت زمان و دفعات استفاده از نگهدارنده ارائه می دهد. برای دستیابی به نتایج پایدار، مهم است که نگهدارنده های خود را همانطور که توصیه می شود استفاده کنید.

3. بهداشت روزانه دهان

رعایت بهداشت دهان و دندان در مراقبت های بعد از ارتودنسی بسیار مهم است. حفظ یک برنامه دندانی سالم، از جمله مسواک زدن دو بار در روز با مسواک نرم، نخ دندان کشیدن روزانه و استفاده از دهانشویه، به جلوگیری از پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی کمک می کند. به تمیز کردن اطراف و بین هر سیم، براکت یا سایر وسایل ارتودنسی توجه ویژه ای داشته باشید. همچنین، استفاده از وسایل کمکی تمیزکننده مخصوص ارتودنسی، مانند برس های بین دندانی یا نخ دندان، برای تمیز کردن موثر مناطقی که دسترسی به آن ها سخت است را در نظر بگیرید.

4. اصلاح رژیم غذایی

در حین انجام درمان ارتودنسی، ممکن است محدودیت های غذایی خاصی برای جلوگیری از آسیب به بریس ها یا وسایل شما توصیه شده باشد. با این حال، حتی پس از برداشتن دستگاه های ارتودنسی، مهم است که مراقب انتخاب های غذایی خود باشید. غذاهای چسبنده، سفت یا جویدنی می توانند به دندان ها یا بریس های شما آسیب وارد کنند و به طور کلی نتایج به دست آمده را به خطر بیندازند. غذا های نرم‌تر و راحت‌تر برای جویدن را انتخاب کنید و از مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنی‌های شیرین یا اسیدی خودداری کنید، زیرا می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان و فرسایش مینای دندان شوند.